Vỏ dưa hấu, hoa kim ngân tươi mỗi thứ 20 g; lá sen tươi, hoa đậu ván trắng, vỏ quả mướp, búp tre xanh mỗi thứ 12 g, sắc uống. Bài thuốc này có tác dụng trị nóng nực, ra mồ hôi nhiều, đầu váng, mắt hoa, đau nhức.
Theo Đông y, quả dưa hấu vị ngọt mát, tính lạnh, có tác dụng giải khát, giải say nắng, lợi tiểu, hạ huyết áp, thường được dùng điều trị nóng trong bàng quang, đái buốt, viêm thận phù thũng, vàng da, ra máu, viêm họng. Thịt quả, lớp vỏ xanh (tây qua bì), phần cùi trắng(tây qua thúy), hạt... đều có thể làm thuốc.
Sau đây là một số bài thuốc:
- Tây qua bì 20 g, kim ngân hoa 20 g, trúc diệp (lá tre) 10 g, nước 500 ml, sắc trong 15 phút, chia làm 3 lần uống trong ngày. Thuốc có tác dụng giải say nắng, sốt cao.
- Rễ cỏ tranh tươi 40 g, vỏ dưa hấu 40 g, đậu nhự 12 g, xích tiểu đậu 20 g; sắc uống, trị phù thũng do viêm thận cấp.
- Chọn quả dưa hấu nhỏ, bổ ra, loại phần thịt quả, sau đó cho sa nhân và tỏi vào, đậy lại, trát đất xung quanh đem phơi rồi sấy khô. Loại bỏ phần bùn đất, tán thành bột. Ngày dùng 2-3 lần, mỗi lần 4 g (uống với nước ấm). Thuốc có tác dụng chữa báng nước.
- Vỏ dưa hấu 1 lạng, mạch nha 0,5 lạng, ý dĩ 0,5 lạng. Nấu thành cháo đặc để ăn, ăn liền 6-7 ngày.
Lưu ý: Không nên dùng các bài thuốc trên cho những người tỳ vị hư hàn (khi ăn thức ăn tanh lạnh thường đi ngoài, bụng ngực đau và dễ nôn mửa...), có bệnh hàn thấp (bụng trướng đầy hoặc tiêu chảy khi ăn thức ăn tanh lạnh).
TS Đức Quang
